Επίσκεψη ΔΕΣ ΠΑΠΕΙ στην Κύπρο

Την περίοδο μεταξύ 24ης και 28ης Νοεμβρίου 2010, πραγματοποιήθηκε εκπαιδευτική επίσκεψη του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστήμιου Πειραιώς στην Κύπρο. Στόχος της επίσκεψης ήταν οι φοιτητές να αποσαφηνίσουν όλες τις πτυχές του Κυπριακού Ζητήματος, καθώς η εκδρομή τους έδωσε τη δυνατότητα να συνδιαλλαγούν με τους περισσότερους φορείς της κυπριακής κοινωνίας.

Παρακάτω ακολουθούν τμήματα της έκθεσης που συντάχθηκε από τους συμμετέχοντες φοιτητές, ώστε να παρουσιαστεί στη Γενική Συνέλευση του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, την 10η Δεκεμβρίου 2010. Η έκθεση αυτή συνοψίζοντας το Κυπριακό Ζήτημα και εκτιμώντας την πιθανή έκβασή του παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον αναγνώστη.

Υπεύθυνος Αποστολής: Λέκτορας Ευαγόρας Λ. Ευαγόρου

Συμμετέχοντες Φοιτητές: Αγαθός Γεώργιος, Αντωνοπούλου Δανάη, Βιζιρεάνου Άννα-Μαρία, Γιαννακοπούλου Ελένη, Γυφτάκου Σοφία, Καμζόλα Δήμητρα, Κουτσιμπογίωργος Νικόλαος, Μακρίδου Ελένη, Μουμούρη Ερμιόνη, Μπουγά Παναγιώτα, Μπούτου Αικατερίνη, Παναγιωτοπούλου Σοφία, Παπαδημητρίου Γιώργος, Παπαδοπούλου Καλλιόπη, Παπαθωμάς Χάρης, Σκλήκας Αλέξανδρος, Στείρου Μυρτώ, Τάκα Δάφνη, Τσουλούκα Φωτεινή-Μαρία.

ΑΚΕΛ - κ. Γιάννης Κολοκασίδης

“Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε την παραμονή της έναρξης του 21^ου Συνεδρίου για την ανάδειξη του νέου Γενικού Γραμματέα του κόμματος, και έτσι μας δόθηκε η ευκαιρία να ενημερωθούμε για τα τεκταινόμενα στο ΑΚΕΛ, εκτός των θέσεων του Κόμματος για το Κυπριακό ζήτημα.

Σύμφωνα με την επίσημη θέση του ΑΚΕΛ, το οποίο όπως αναφέρθηκε είναι το μοναδικό κόμμα που διατηρεί σχέσεις με τους Τουρκοκύπριους στα πλαίσια κοινών αγώνων της Αριστεράς, ως μόνη βιώσιμη λύση υποστηρίζεται η «Δικοινοτική Διζωνική Ομοσπονδία», η οποία θα επέλθει, μόνο, κατόπιν αμοιβαίων συμβιβασμών των δύο κοινοτήτων.

Όσον αφορά την ευρωπαϊκή διάσταση του ζητήματος, ο κ. Κολοκασίδης χαρακτηριστικά ανέφερε: «Αν εγκαταλείψουμε την λύση της ομοσπονδίας, δεν θα καταλήξουμε σε μια ιδανική ευρωπαϊκή λύση αλλά σε οριστικοποίηση της διχοτόμησης. Η άποψη ότι θα μπορούσε να υπάρξει ελληνικό κράτος στην μισή Κύπρο, αποτελεί ουτοπία και κάτι τέτοιο θα σήμαινε ότι χαρίζουμε την υπόλοιπη μισή Κύπρο στην Τουρκία. Ας κυνηγήσουμε το εφικτό, αντί του ευκταίου».

Στο τέλος της ομιλίας του, ο κ. Κολοκασίδης εστίασε στο θέμα του αναδυόμενου εθνικισμού στην βάση της κυπριακής κοινωνίας ως ανασταλτικού παράγοντα.”

Γενικό Επιτελείο Εθνικής Φρουράς - Αρχηγός ΓΕΕΦ, Αντιστράτηγος Πέτρος Τσαλίκιδης

“Η Εθνική Φρουρά στην παρούσα κατάσταση επιτελεί το έργο της περιφρούρησης, της διασφάλισης της ανεξαρτησίας των ελεύθερων εδαφών καθώς και την έρευνα και διάσωση. Με αυτές τις ενέργειες επιχειρεί να λειτουργεί αποτρεπτικά στις περαιτέρω επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας, αυξάνοντας το πιθανό κόστος μιας τέτοιας πολιτικής δράσης. Η απειλή δεν προέρχεται τόσο από τις τουρκικές συμβατικές δυνάμεις, οι οποίες είναι σταθμευμένες στα κατεχόμενα, όσο από την ναυτική και αεροπορική κάλυψη που λόγο εγγύτητας μπορεί και παρέχει η Τουρκία.

Δεν προβλέπεται να αποχωρήσουν οι Βρετανοί, στο εγγύς μέλλον, καθώς η γεωστρατηγική θέση του νησιού εξυπηρετεί τα συμφέροντά τους. Λόγος έγινε, επίσης, για το δόγμα του ενιαίου αμυντικού χώρου μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου και προστέθηκε ότι απαιτούνται λεπτοί πολιτικοί και διπλωματικοί χειρισμοί σε θέματα εσωτερικής πολιτικής και διεθνούς εκπροσώπησης από την κυπριακή πλευρά.”

ΔΗ.ΣΥ. - κ. Νίκος Αναστασιάδης

'Αρχικά, ο κ. Αναστασιάδης τόνισε το γεγονός ότι χωρίς τη συμπαράσταση της Ελλάδας δε νοείται επίλυση του προβλήματος, ενώ κάποιες παράμετροι συνέβαλαν στην αρνητική πορεία του, όπως η έλλειψη ρεαλισμού, σφάλματα και αντιφατικές πολιτικές, που έθεσαν το Μακάριο παραβάτη των όρκων του περί ένωσης. Στη συνέχεια, υπογραμμίστηκε ότι, για όλα τα κόμματα, ο στόχος παραμένει ένας: ο αγώνας για την ένωση. Μάλιστα, για να στηρίξει αυτή του τη θέση, ο Πρόεδρος χρησιμοποίησε την παρακάτω φράση του Μακάριου: «Ακέραιη και ελληνική τη λάβαμε, ακέραιη και ελληνική θα την παραδώσουμε».

Για τον Πρόεδρο του ΔΗ.ΣΥ., αρνητική εξέλιξη του Κυπριακού θεωρείται η μη λύση, ενώ συντελεί σε αυτό και η δημογραφική αλλοίωση των κατεχομένων εδαφών. Ωστόσο, η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ θεωρείται επιτυχία, αν μάλιστα σκεφτεί κανείς ότι πρόκειται για μια χώρα υπό κατοχή. Συμπλήρωσε όμως ότι η Κύπρος μέχρι τώρα δεν έχει ζητήσει από τη ΕΕ να ασχοληθεί με το Κυπριακό ζήτημα και να ταχθεί υπέρ της. Κοινώς, το κυπριακό πρόβλημα δεν σημαίνει απαραίτητα ότι αποτελεί και ευρωπαϊκό πρόβλημα.

Ο Πρόεδρος, τέλος, μας εξέφρασε και ένα προσωπικό του φόβο. Πιστεύει πως όσο περνάνε τα χρόνια, οι μνήμες από τις γενιές που δεν γνώρισαν το πρόβλημα άμεσα θα χάνονται, με αποτέλεσμα να χάνεται σιγά-σιγά η επιθυμία για επιστροφή στα πάτρια εδάφη.”

Βουλή των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας - Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, κ. Μάριος Καρογιάν

“Όσον αφορά την παρούσα φάση, ο κ. Καρογιάν δε φάνηκε αισιόδοξος κρίνοντας ότι δεν αναμένεται θετική εξέλιξη. Ο λόγος είναι ότι αφενός οι διαπραγματεύσεις οι οποίες δεν έχουν αποφέρει κάτι ουσιαστικό και, αφετέρου, ο ιδιαίτερα αρνητικός ρόλος που διαδραματίζει η αδιαλλαξία και οι νεο-οθωμανικές πολιτικές της Τουρκίας , η οποία δεν εγκατέλειψε ποτέ το Οθωμανικό ιδεώδες και επιμένει να έχει ισχυρό λόγο και επιρροή στα τεκταινόμενα στην Κύπρο. Μάλιστα ανέφερε ένα συγκεκριμένο απόσπασμα από το βιβλίο του Ahmet Davutoğlu σε σχέση με την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας: «Αν στη Κύπρο δεν είχαμε Τουρκοκύπριους θα έπρεπε να τους επινοήσουμε...». Η επιρροή στην Κύπρο παραμένει σημαντική για την Τουρκία λόγω της γεωστρατηγικής θέσης του νησιού, ενώ παράλληλα επιθυμεί να συμβάλει στον έλεγχο των πετρελαίων, αναβαθμίζοντας την ήδη ισχυρή θέση της ως περιφερειακή δύναμη. Για την Τουρκία, όπως ανέφερε, η ισχυροποίηση της θέσης της είναι ο βασικός στόχος και δρα πολύ συγκροτημένα προς αυτήν την κατεύθυνση. «Ό,τι παίρνει η Τουρκία με πόλεμο δεν το δίνει με διαπραγματεύσεις.».

Εν συνεχεία, αναφέρθηκε στις συμμαχίες της Κύπρου: η Γαλλία, η Ρωσία και η Κίνα είναι σημαντικοί σύμμαχοι αλλά όχι επαρκείς για την άσκηση ουσιαστικής πίεσης. Επιπλέον, ένα άνοιγμα στην Αφρική θα μπορούσε να αυξήσει την πολιτική επιρροή. Τέλος, όσον αφορά το Ισραήλ, η Κύπρος εκμεταλλευόμενη το ρήγμα στις σχέσεις Ισραήλ - Τουρκίας, ένα ρήγμα όχι και τόσο βαθύ, θα πρέπει να προσεγγίσει με προσοχή το Ισραήλ, χωρίς να ψυχράνει τις σχέσεις της με τον Αραβικό Κόσμο. Το ισραηλινό τόξο μπορεί να λειτουργήσει ως αντιστάθμισμα για την Τουρκία, ενώ το εβραϊκό λόμπι, όντας πολύ ισχυρό στις ΗΠΑ, μπορεί να συμβάλει και υπέρ της Κύπρου.

Όσον αφορά την Ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ιδιαίτερα ανοιχτή στην ενδεχόμενη ένταξή της, διότι θέλει μία Τουρκία που θα σέβεται τις ευρωπαϊκές αρχές. Βασικές προϋποθέσεις για μια ομαλή ένταξη είναι η εγκατάλειψη των νεο-οθωμανικών ιδεολογιών, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αρχών, η καλή γειτνίαση, η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας ως νόμιμου κράτους και τέλος η εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας.

Τέλος, σημείωσε ότι η πάροδος του χρόνου δημιουργεί αρνητικά τετελεσμένα ως προς την επίτευξη λύσης του Κυπριακού, η ανατροπή των οποίων απαιτεί μεγάλο κόστος. Η αύξηση του αριθμού των εποίκων, η οποία αλλάζει τα δημογραφικά δεδομένα στη κατεχόμενη πλευρά, δημιουργεί δικαιώματα τα οποία επιδρούν αρνητικά στην επίτευξη λύσης και ισχυροποιούν την διαπραγματευτική θέση της τουρκοκυπριακής πλευράς.”

Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας - κ. Δημήτρης Χατζηαργυρού

“Ξεκινώντας από το 2004 και την ένταξη στην ΕΕ, ο κ. Χατζηαργυρού επισήμανε ότι για πρώτη φορά, μετά από δεκαετίες, ανετράπη η ισορροπία δυνάμεων στο νησί και χαρακτηρίζεται ίσως την ένταξη στην ΕΕ το πιο σημαντικό γεγονός στην ιστορία της Κύπρου μετά την ανεξαρτησία της το 1960.

Στη συνέχεια, ο κ. Χατζηαργυρού ανέφερε ότι η απόρριψη του Σχεδίου Ανάν -το οποίο δεν παρείχε τις εγγυήσεις που ζητούσαν οι Ελληνοκύπριοι, αλλά εμπεριέκλειε σχεδόν όλες τις θέσεις της Τουρκίας που παρουσιάστηκαν στο περίφημο «έγγραφο Ζιγιάλ»- σηματοδότησε την έναρξη μιας δύσκολης διπλωματικής περιόδου για την Κύπρο όσον αφορά τις σχέσεις της με εταίρους και μη, εντός και εκτός ΕΕ και ΟΗΕ.

Συνεχίζοντας την τοποθέτησή του, ο κ. Χατζηαργυρού σημείωσε ότι οι μεταβολές στα προεδρικά αξιώματα της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής πλευράς μετέβαλαν τα δεδομένα. Ενώ η εκλογή του κ. Χριστόφια, σε συνδυασμό την παρουσία του κ. Ταλάτ από την άλλη πλευρά, φάνηκε να δίνει νέα ώθηση στις διαπραγματεύσεις, ενώ η άνοδος των σκληροπυρηνικών στο ψευδοκράτος με επικεφαλής τον Ντερβίς Έρογλου περιέπλεξε την κατάσταση.

Κλείνοντας την τοποθέτησή του, ο ομιλητής σημείωσε ότι οι διαπραγματεύσεις για επίλυση του Κυπριακού περιλαμβάνουν τα εξής κεφάλαια: Διακυβέρνηση, Οικονομία, Θέματα ΕΕ, Θέματα εδαφικής αναπροσαρμογής, Θέματα περιουσιών, Θέμα υπηκοότητας (εποικισμός), Ασφάλεια και Εγγυήσεις. Στα τρία πρώτα κεφάλαια υπάρχουν συγκλίσεις και έχει πραγματοποιηθεί πρόοδος, ενώ στα υπόλοιπα δεν έχει ξεκινήσει ακόμη ουσιαστικός διάλογος.”

Δημοκρατικό Κόμμα - κ. Γιώργος Κολοκασίδης

“Πρόκειται για ένα κεντρώο κόμμα το οποίο έχει ως βασικό πολιτικό στόχο τη λύση του κυπριακού. Παρά τις εσωτερικές τριβές, αυτή τη στιγμή στηρίζει τον Πρόεδρο κ. Χριστόφια λόγω της εντατικοποίησης των διαπραγματεύσεων.

Προχωρώντας στην τοποθέτησή του, ο ομιλητής σημείωσε ότι για το ΔΗ.ΚΟ., το κυπριακό είναι πρόβλημα στρατηγικών συμφερόντων και όχι πρόβλημα κοινοτήτων. Αναφορικά με την στάση της Κύπρου στο θέμα των διαπραγματεύσεων, ο κ. Κολοκασίδης τόνισε ότι οι συνεχείς μονομερείς παραχωρήσεις εκ μέρους της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν πρόκειται να οδηγήσουν σε επίλυση του κυπριακού ζητήματος.

Κλείνοντας, πρότεινε μια σειρά αντιμέτρων, όπως εκμετάλλευση της αντίθεσης που εκφράζουν Γαλλία και Γερμανία για την είσοδο της Τουρκίας στην ΕΕ και ανάκληση των προσφάτων παραχωρήσεων του νυν Προέδρου της Κύπρου και ιδίως της παραχώρησης των 50.000 εποίκων και της εκ περιτροπής προεδρίας.”

Ε.Δ.Ε.Κ - κ. Γιαννάκης Ομήρου

“Είναι το τέταρτο μεγαλύτερο κόμμα στην Κύπρο. Διατηρεί ισχυρή δικτύωση στη Ελλάδα με έντονη παρουσία, καθώς στηρίζει τις στενές σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Κύπρου για την επίλυση των προβλημάτων της δεύτερης. Για το θέμα του Κυπριακού ζητήματος, το Κίνημα υποστηρίζει την διευθέτηση μέσω συμφωνίας μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων και της υποστήριξης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και της ΕΕ. Η τελική λύση θα πρέπει να τεθεί σε δημοψήφισμα. Οι γενικές θέσεις της ΕΔΕΚ για το Κυπριακό συνοψίζονται στο ότι είναι καθαρά θέμα παραβίασης του διεθνούς δικαίου, εισβολής και παράνομης κατοχής, και στόχος θα πρέπει να είναι ο τερματισμός της τουρκικής στρατιωτικής κατοχής, η επανένωση της Κύπρου με ενιαία αδιαίρετη κυριαρχία, διεθνή νομική προσωπικότητα, μία ιθαγένεια, συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα διζωνικό δικοινοτικό ομόσπονδο κράτος με πολιτική ισότητα μεταξύ των δύο κοινοτήτων, συμμετοχή των δύο κοινοτήτων στα πολιτικά όργανα και τις δομές της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, αναγνώριση του δικαιώματος επιστροφής των προσφύγων σύμφωνα με το ευρωπαϊκό και διεθνές δίκαιο, καθώς και του ατομικού δικαιώματος της ελεύθερης απόλαυσης της περιουσίας.

Το μεταναστευτικό, επίσης, είναι πολύ σημαντικό πρόβλημα για την ΕΔΕΚ, καθώς δεν υπάρχουν σύνορα για να εμποδίσουν την διέλευση των μεταναστευτικών ρευμάτων. Επιπλέον, τα κατεχόμενα εδάφη θεωρούνται πιθανή βάση τρομοκρατικών οργανώσεων. Θα πρέπει επομένως να υπάρξει συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ιταλίας και Μάλτας για την αντιμετώπιση του προβλήματος.”

Ιερά Αρχιεπισκοπή Κύπρου - Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου, Χρυσόστομος ο Β΄

“Η επίσκεψή μας συνέπεσε με τη δημοσίευση της έκθεσης του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό Πρόβλημα και ο Αρχιεπίσκοπος, λαμβάνοντας το γεγονός αυτό ως αφορμή, εξέφρασε τα παρακάτω:

Καταδεικνύοντας τη σημασία των συμμαχιών στην περιοχή, ο Αρχιεπίσκοπος αναγνώρισε ότι η Τουρκία δεν επιθυμεί ουσιαστική λύση του Κυπριακού Ζητήματος, καθώς επιδιώκει λύση συνομοσπονδίας με δυνατότητες προέκτασης και ελέγχου της ελληνικής πλευράς. Η διαιώνιση αυτή του προβλήματος, σε συνδυασμό με την τεράστια δημογραφική ανάπτυξη της τουρκικής πλευράς, λόγω εποικισμού, θα οδηγήσει, κατά τον Μακαριότατο, σε οριστική “τουρκοποίηση” της Κύπρου. Αν υλοποιηθεί αυτό το απεχθές σενάριο, οι σημερινοί Ελληνοκύπριοι θα είναι η τελευταία γενιά Ελλήνων που κατοικεί στο νησί. Η Κυπριακή Εκκλησία, βέβαια, θα συνεχίσει να έχει τυπική παρουσία στο νησί, έστω και με ρόλο ανάλογο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων.

Ξεκάθαρη άποψη του Αρχιεπισκόπου είναι ότι το πρόβλημα δεν είναι δικοινοτικό. Οι δύο κοινότητες μπορούν να συμβιώσουν αρμονικά, αλλά εμποδίζονται από τα συμφέροντα των προστάτιδων δυνάμεων. Κλείνοντας, ο Μακαριότατος υποστήριξε ότι λύση δε διαφαίνεται στον ορίζοντα. Η Τουρκία, λόγω θέσης, δεν θα κάνει υποχωρήσεις και, συνεπώς, απομένει στους Ελληνοκύπριους να συνάψουν συμμαχίες με Γαλλία, Ρωσία και Κίνα, οι οποίες, για δικούς τους λόγους, υποστηρίζουν σε κάποιο βαθμό, τα κυπριακά συμφέροντα.”

ΕΥΡΩΚΟ - κ. Δημήτριος Συλλούρης

“«Το Κυπριακό είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την Ελλάδα και η μη λύση ή μια κακή λύση μπορεί να οδηγήσει σε γενική ανάφλεξη σε όλα τα ελληνικά μέτωπα». Παρ’ όλα αυτά το κόμμα συμφωνεί με την κοινή κυπριακή θέση ότι το Κυπριακό δεν αποτελεί δικοινοτικό πρόβλημα αλλά ένα θέμα εισβολής και κατοχής τουρκικού σχεδιασμού.

Ο πρόεδρος του ΕΥΡΩΚΟ αναφέρθηκε στον έξυπνο χειρισμό εισόδου στην ΕΕ, χωρίς να συνδεθεί με το δημοψήφισμα για το σχέδιο Ανάν. Το Ευρωπαϊκό Κόμμα, εξ ορισμού, προσβλέπει και υποστηρίζει μια ευρωπαϊκή λύση του κυπριακού προβλήματος μέσω της χρήσης των διαπραγματευτικών όπλων που παρέχει η ΕΕ (π.χ. το veto για είσοδο Τουρκίας). Υποστηρίζουν πως όχι μόνο η θέση της ως κράτος-μέλος της ΕΕ αλλά και ο ρόλος της Κύπρου στη Μέση Ανατολή μπορούν να αξιοποιηθούν ώστε να ισχυροποιηθεί η θέση της Κύπρου περιφερειακά καθώς και εντός ΕΕ.

Η Κύπρος, συνέχισε, πρέπει να διεκδικήσει έναν ρόλο διαμεσολαβητή ανάμεσα στην ΕΕ και τις χώρες της Μέσης Ανατολής, με τις οποίες παραδοσιακά έχει μια σχέση εμπιστοσύνης και αμοιβαίας φίλιας. Το ίδιο θα μπορούσε να κάνει και με την Ρωσία η όποια επίσης θα μπορούσε να αποτελέσει σύμμαχο των Ελληνοκυπρίων, όπως έχει υπάρξει και στο παρελθόν. Αναφερόμενος στη προεδρία της Κύπρου στην ΕΕ, Η γεωστρατηγική θέση της Κύπρου που παράλληλα είναι και πηγή όλων των προβλημάτων της, δεν είναι σημαντική μονάχα για τον έλεγχο της περιοχής αλλά και για την μεταφορά φυσικών πόρων.”

Προεδρικό Μέγαρο

“Με την λήξη της επίσκεψης, συναντηθήκαμε με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια, ο οποίος μας καλωσόρισε στο Προεδρικό Μέγαρο. Ακολούθως, μας υποδέχθηκε ο Διευθυντής της Γραμματείας του Προέδρου κ. Χριστόφια, ο επίτιμος πρέσβης κ. Λεωνίδας Παντελίδης. Ο κ. Παντελίδης, σε ερώτηση που του τέθηκε για την κυπριακή οικονομία, υπογράμμισε πως η Κύπρος στηρίζεται στις υπηρεσίες που καλύπτουν το 75% της οικονομίας της όπως, η ισχυρή εμπορική της ναυτιλία και ο τουρισμός, και ανέφερε πως, παρά την οικονομική κρίση, δεν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα πίστωσης. Σ’ αυτό συμβάλλει άλλωστε και η χαμηλή φορολογία στο νησί, η οποία βρίσκεται σήμερα μόλις στο 10%, λόγω της ένταξης στην ΕΕ, γιατί παλαιότερα ήταν μόνο 4%.

Όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, ο πρέσβης ανέφερε πως οι δεύτεροι, εφόσον θέλουν να δημιουργήσουν ένα άλλο κράτος και δεν εμπιστεύονται εύκολα τους πρώτους, είναι δύσκολο να συνεργαστούν με τους Ελληνοκυπρίους και να ταυτιστούν εξ’ ολοκλήρου μαζί τους. Η πολιτική γραμμή της Κύπρου, τέλος, σε γενικές γραμμές έχει μια φιλοαραβική προσέγγιση.”